Ата-аналарға арналған жадынама. Балаларға арналған жадынама

Ата-аналарға арналған жадынама

«Қалай балаға зорлық-зомбылықтың құрбаны болмауға болады»

-Балаға егер өзіне төнген қауіптілікті сезсе, кез келген үлкен адамға «ЖОҚ» деп айтуға құқығы бар екенін үйретіңіз.

-Егер біреу оны ұстауға әрекет етсе, балаға «Бұл менің әкем емес (анам емес)», деп қатты айқайлауды үйретіңіз. Бұл жан-жағыңыздағылардың көңілін аударып, қылмыскерді қорқытады.

-Баланы қайда баратынын, қай бағытпен, қай уақытта қайтатынын, кіммен болатынын, егер жоспары ауысса қоңырау шалу керектігін үйретіңіз.

-Баланы балабақшадан және мектептен өзіңіз алып кетуге тырысыңыз.
Егер басқа біреу алып кететін болса ертерек ескертіңіз.

-Балаға құпия сөз ойластырыңыз. Егер бөтен адам құпия сөзді білмесе ол адаммен кетпеуі және бөтен көлікке отырмауы керек екенін айтыңыз.

-Балаңызға жалғыз емес достарымен бірге қыдыру керек екендігін жеткізіңіз. Жалғыз қыдырған бала қылмыскердің көңілін өзіне аударады.

-Баланы жылына бір рет суретке түсіріңіз. Келеңсіз жағдайларда сізде жаңа суреті болады.

-Балаларды әлеуметтік желіде «еркін жүзгізбеңіз». Баланың әлеуметтік желідегі өміріне белсене атсалысыңыз.

-Балаға әлеуметтік желідегі қауіптілік жайлы ақпарат беріңіз. Егер бала басқа әлеуметтік желідегі қолданушыдан теріс қылыққа немесе зорлық-зомбылыққа тап болса, оған дереу жақын адамдарына хабарлау керек екендігін түсіндіріңіз.  

-Бала барлық жағдайды айтып беретін ата-ана болыңыз. 
Бала әрқашан оны жақсы көретініне сенімді болуы керек және егер ол жоғалып кетсе немесе ұрланса, оны іздеуді тоқтатпайтыныңызды айтыңыз.

Балаларға арналған жадынама

«Қалай зорлық-зомбылықтың құрбаны болмауға болады»

Ол үшін бес ережені біржола игеру керек:

Бейтаныс адамдармен сөйлеспе және оларды үйге кіргізбе.

Олармен лифтке және кіреберіске кірме.

Бейтаныс адамның көлігіне отырма.

Мектептен кейін көшеде кешігіп қалма. Әрқашан қайда, кіммен және қай бағытпен үйге қайтатыныңды ата-анаңа ескерт.

Әлеуметтік желіде бейтаныс адамдардың хабарламаларына жауап берме және хабарлама жіберме. Егер таныс емес адам саған балағат сөздермен хабарлама жазса дереу ата-анаңа айт.

Әрқашан «ЖОҚ» деп жауап бер:

Егер саған қонаққа кіруге немесе үйге жеткізу ұсынылса, тіпті көршілер болса да.
Егер бейтаныс адам бір нәрсе берсе немесе бір жаққа шақырса, өте қатты қызықтырып жатсада. Үйге келгенде міндетті түрде ол адам туралы үлкендерге айт.
Егер сенен көшені қалай табуға болатындығын сұраса қалай баруға болатындығын түсіндір, бірақ ешқашанда шығарып салма. Саған үйге бару керектігін түсіндір.
Егер бейтаныс адам сені аңдып жүрсе, сен үйіңе келгендей кейіп таныт, туысыңды терезеден көріп тұрғандай қолыңды бұлғап шақыр.
Егер істей алсаң, шабуылшыны біраз уақытқа шатастырып, көңілін аудару үшін бетіне бір нәрсе лақтыр, (мысалы, портфель, аяқ киім сөмкесі немесе жай ғана бір уыс ұсақ-түйек), адам көп жерге қарай қаш.
Егер көлікке зорлықпен отырғызып жатса, өтіп бара жатқан адамдардың көңілін өзіңе аудару үшін «Бұл менің әкем (анам) емес», «Мені шақырып жатыр!» деп қатты айқайла.
Қауіпсіз жерде болғанда, дереу полицияға хабарласып, не болғанын айт, анық мекен-жайды, сондай-ақ белгілерін және шабуылшының кеткен бағытын айт.